Cholestaza ciężarnych i choroby wątroby w ciąży - Centrum Medyczne Żelazna
PolishEnglishUkraineRussiaIndiaflaga Wietnam

Przychodnia: 22 25 59 900  Infolinia: 22 25 59 818

logo Centrum Medyczne Żelazna

 Żelazna bloguje - blog tłumacz migowy Podmiot Leczniczy Miasta Stołecznego Warszawy  przetargi i ogloszenia  logo bip
Cholestaza ciężarnych i choroby wątroby w ciąży cz.I

Cholestaza ciążowa czym jest, jakie są jej przyczyny i przede wszystkim - jak można ją leczyć? Dr n. med. Jan Modzelewski, nasz ginekolog-położnik, przybliży Wam temat cholestazy ciążowej i chorób wątroby w ciąży.

Pierwsze pytanie – czym jest cholestaza ciążowa?

Cholestaza ciężarnych (ICP) to choroba wątroby, specyficzna dla ciąży. Polega ona na zastoju żółci w organizmie i występuje głównie w III trymestrze ciąży. Choroba ta powstaje z powodu burzy hormonalnej, jaką jest atakowana wątroba. Nie jest w stanie sobie poradzić z taką ilością hormonów (najczęściej estrogenu i progesteronu) i ma trudności z wyprodukowaniem żółci w hepatocytach (komórkach wątrobowych), w związku z czym gospodarka hormonalna i trawienna organizmu jest zaburzona.

Charakteryzuje się świądem, podwyższonym stężeniem transaminaz oraz kwasów żółciowych. Na szczęście po porodzie następuje szybkie ustąpienie choroby i normalizacja wyników badań laboratoryjnych.

Czy są jakieś charakterystyczne objawy? Na co kobiety powinny zwrócić uwagę?

Jeśli w trzecim trymestrze (tj. po 25 tygodniu ciąży) zaobserwują Panie u siebie uporczywe swędzenie stóp i dłoni bez żadnej wysypki, to prawdopodobnie jest to cholestaza ciążowa. Po jakimś czasie przechodzi na kończyny i tułów. Swędzenie z powodu cholestazy nasila się wieczorem i nocą, w wyniku czego ciężarne mają ogromne trudności w zasypianiu.

Najistotniejsze do potwierdzenia choroby są wyniki badań krwi, obejmujące tzw. próby wątrobowe. Badany powinien być AST, ALT, bilirubina, kwasy żółciowe i fosfataza alkaliczna (ALP). Parametry te informują lekarza, jaka jest kondycja hepatocytów i jak znaczne jest zaawansowanie choroby. W oparciu o nie lekarz decyduje o sposobie leczenia oraz o ewentualnej hospitalizacji.

Czy cholestaza ciążowa to popularne schorzenie?

Częstość ICP waha się od 0,2 do 25% ciąż, w zależności od populacji. Co ciekawe, najczęściej stwierdza się ją w niektórych plemionach indiańskich w Chile.
Szacuje się, że w Europie Wschodniej częstość cholestazy to od 0,5 do 3% ciąż.

Co może być przyczyną wystąpienia cholestazy ciążowej?

Wśród przyczyn podaje się:

  • czynniki klimatyczne i sezonowe (zwiększona częstość cholestazy w miesiącach zimowych),
  • dietę,
  • niskie stężenie witaminy D,
  • mutacje genetyczne genów białek transporterów przezbłonowych (np. MDR3, ABCB11, MRP2, FIC1) oraz nadwrażliwość niektórych kobiet na hormony płciowe (estrogen i progesteron),
  • zmieniony metabolizm progesteronu (we krwi pacjentek z cholestazą ciężarnych stwierdza się zwiększone stężenie siarczanów progesteronu, który wydaje się wpływać na metabolizm kwasów żółciowych).

A jakie są czynniki ryzyka cholestazy ciążowej?

Czynniki ryzyka cholestazy to m.in.:

  • ciąża mnoga,
  • starszy wiek ciężarnej,
  • cholestaza w poprzednich ciążach,
  • przebyte w przeszłości choroby wątroby (zwłaszcza wcześniejsze zapalenie wątroby),
  • przebyte w przeszłości choroby nerek i dróg żółciowych (np. kamica pęcherzyka żółciowego),
  • wystąpienie cholestazy w rodzinie (szczególnie u matki lub siostry),
  • stosowanie niektórych leków,
  • spożywanie ciężkostrawnego i tłustego jedzenia.
Czy w jakiś sposób możemy zmniejszyć ryzyko wystąpienia cholestazy w ciąży?

Trochę już wspomniałem o tym wymieniając przyczyny. Bez wątpienia podczas cholestazy należy zmienić dietę – zrezygnować z ciężkostrawnych potraw, które mogą jeszcze bardziej obciążać wątrobę (smażonych, z dodatkiem tłuszczów). Najlepiej jeść gotowane i pieczone potrawy, w szczególności warzywa, z którymi wątroba poradzi sobie bez trudności. Z pewnością należy również odstawić produkty wysoko przetworzone, słodycze i słodkie napoje. Dodatkowo od 34. tygodnia ciąży wykonuje się KTG (badanie serca dziecka) oraz USG.

Na czym polega leczenie cholestazy ciężarnych?

Najczęstszym objawem tej choroby jest świąd, w którego leczeniu stosuje się leki antyhistaminowe. Obecne najlepszym leczeniem cholestazy jest kwas ursodeoksycholowy (UDCA). Leczenie UDCA zmniejsza stężenie kwasów żółciowych i nasilenie świądu. W badaniach eksperymentalnych stwierdzono jego dodatni wpływ na generowanie transporterów kwasów żółciowych w łożysko i tym samym zmniejszanie stężenia kwasów żółciowych w surowicy płodu. Podaje się również witaminę K, aby wyeliminować krwawienie podczas porodu.

A czy konieczna jest hospitalizacja ciężarnych z cholestazą?

W momencie postawienia diagnozy u ciężarnej, bywa konieczna hospitalizacja na oddziale patologii ciąży i dobranie odpowiedniej farmakoterapii. U części pacjentek nasilenie choroby pozwala na zrobienie tego ambulatoryjnie. Niezbędne jest regularne sprawdzanie czynności wątroby i nieustanne obserwowanie stanu dziecka. Leczenie cholestazy ciążowej polega na stosowaniu preparatów, mających przede wszystkim uśmierzać uciążliwe dolegliwości i zapobiegać powikłaniom choroby.

Czy ta choroba jest niebezpieczna dla kobiet w ciąży?

Cholestaza ciężarnych jest chorobą łagodną dla matki, jednak jest niebezpieczna dla dziecka.

Zwiększa ryzyko:

  • wewnątrzmacicznego obumarcia płodu,
  • porodu przedwczesnego,
  • krwawienia poporodowego,
  • niedotlenienia płodu i zielonego zabarwienia płynu owodniowego,
  • wolniejszego bicia serca dziecka.

Ryzyko wewnątrzmacicznego obumarcia płodu przy współczesnym leczeniu szacuje się na około 0,5-1% - zwiększa się ono, gdy kwasy żółciowe przekraczają stężenie 100 µmol/l. Statystyki natomiast pokazują, iż ok.6-16,5% ciąż z cholestazą ciążową kończy się przedwczesnym porodem (ok. 36 tygodnia).

Z powodu niedoborów witaminy K może dojść do krwawień podczas porodu. Ciężarna z cholestazą może urodzić dziecko siłami natury, aczkolwiek w niektórych wypadkach zalecane jest cesarskie cięcie. W bardzo rzadkich przypadkach może dojść do wewnątrzmacicznego obumarcia płodu, dlatego tak ważne jest monitorowanie ciężarnej podczas cholestazy.

Warto również pamiętać, iż w przypadku ponownego zajścia w ciążę, ryzyko cholestazy jest nie tylko większe, ale i może ona wystąpić wcześniej.

Na koniec pocieszenie – wspomniał Pan, że po porodzie choroba mija.

Tak, dokładnie tak jest. Objawy cholestazy stopniowo zanikają po porodzie i ustępują najczęściej w ciągu trzech tygodni od urodzenia dziecka.


dr n. med. Jan Modzelewski, ginekolog-położnik, perinatolog

edytuj
Znajdź nas w social mediach
Edytuj
Najcześciej szukane informacje
Na skróty
Izba przyjęć
Poród na Żelaznej
Sale rodzinne
Do pobrania
Szkoła rodzenia
Sklep
Żelazna bloguje